برای ساخت سوله در کشورهای مدرن و صنعتی آمریکایی و اروپایی، معمولا LSF که یک سیستم پیش ساخته است، کاربرد دارد. سولههایی که با این سیستم برای احداث آنها اقدام میشود، بسیار سبک هستند و این امر باعث ایجاد مزایای گوناگونی در آنها شده است.
نام این سوله مخفف عبارتLightweight steel Framing بوده که به معنی قالبهای سبک فولادی است. مقاطع LSF از نورد سرد ورقهای فولادین با آلیاژی ویژه به دست میآیند که اگر از این مقاطع برای سولههایی با دهانه بزرگ (بیش از 8 متر) و با ارتفاع بیشتر از 3 متر استفاده گردد، هزینه آن مشابه با سوله تیرورقی خواهد شد. دلیل این امر نیز به قیمت ورقهای فولادی به کار رفته در ساخت مقاطع LSF برمیگردد که بیشتر از فولاد ST37 (فولاد مورد استفاده در سولههای تیرورقی قدیمی) است.
به کارگیری مقاطع سبک LSF از دهه 50 میلادی آغاز و در ایران نیز استفاده از آنها به سال 1385 و در اولین کارخانه قالبهای فولادی سبک برمیگردد. هرچه یک سازه سبکتر باشد مقاومت بالاتری در مقابل ضربات و حوادث طبیعی همچون زلزله خواهد داشت؛ به همین دلیل استفاده از این مقاطع فولادی مزایای مختلفی را برای سوله به همراه دارد.
قطعات فلزی سوله LSF معمولا به دو روش نورد گرم و سرد تولید میشوند. فلز در روش نورد گرم پیش از فرایند فلزکاری ابتدا گرم خواهد شد. این روش بیشتر برای فلزاتی همچون فولاد و مس کاربرد دارد که استحکام کششی آنها بالا میباشد. در روش دیگر فلز بدون گرم شدن نورد میگردد و معمولا برای فلزاتی مثل آلومینیوم و ورق گالوانیزه کاربرد دارد که برخلاف مدل قبلی از استحکام کششی پایینی برخوردار هستند.
همانطور که به آن اشاره شد، سوله LSF از طریق مقاطع فولادی گالوانیزه نورد شده با روش سرد ساخته میشود و از ساندویچ پانل برای پوشش سقف و دیوار این سازه استفاده میگردد. این سوله تحت عنوان رایجترین سولههایی است که تاکنون مورد استفاده قرار گرفته و در ساخت اولیه آن ورق گالوانیزه سبک با ضخامت اندک به جای بتن و آجر به کار میرود.
استفاده از ورق گالوانیزه نیز به این دلیل است که یک روکش از جنس روی، بر روی آن وجود داشته که به منظور محافظت بیشتر دیگر نیازی به رنگ کردن نمیباشد؛ چراکه عنصر روی در مقابل زنگ زدگی مقاومت بالایی دارد. حضور این فلز در سوله به دلیل سبک بودن، عملکرد سازه را در برابر بلایای مختلف افزایش داده است.
برای ساخت این سولهها نیاز است یک سری مراحل مختلف طی شود تا احداث ساختمان اصلی به درستی انجام گیرد. در ادامه به شرح این مرحلهها پرداخته شده است:
به کارگیری سولههای LSF مزایای گوناگونی را به همراه دارد که از اصلیترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
وزن کمتر: وزن این سازهها به طور قابل توجهی از سولههای تیرورقی و سنتی کمتر است؛ چراکه متریال به کاررفته در ساخت آن وزن اندکی دارد.
در کنار تمامی مزایای عنوان شده برای سولههای lsf باید به معایب این سازهها نیز اشاره کرد تا پس از در نظر گرفتن آنها برای احداث یا عدم ساختشان اقدام نمود. در ادامه به مهمترین معایب این سولهها اشاره شده:
به دلیل مزایای گوناگونی که این سازهها در پروژههای متعدد به دنبال دارند، برای کاربریهای مختلفی به کار میروند که برخی از مهمترین آنها در جدول زیر ارائه شده است:
انبار و کارگاه | از مهمترین کاربردهای مربوط به سولههای lsf استفاده از آنها به عنوان انبار ذخیره سازی یا کارگاه در صنایع مختلف میباشد. |
سالنهای ورزشی | از این سولهها میتوان به عنوان سالنهای ورزشی در رشتههای ورشی مختلف مثل بسکتبال، والیبال و… استفاده نمود. |
آشیانه هواپیما | فشاری که توسط این سازهها به زمین وارد میشود کم بوده؛ به همین دلیل مناسب برای این کاربری میباشد. |
کشاورزی | برای ساخت سازههای مربوط به کشاورزی همچون مرغداری، گاوداری، پرورش قارچ و… این سولهها از بهترین گزینهها هستند. |
مراکز خرید و نمایشگاه | از کاربریهای رایج سولههای LSF میتوان به ساخت سازههای موقت و دائمی همچون سردخانهها، مراکز خرید، نمایشگاهها، ساختمانهای مسکونی و اداری و… اشاره نمود. |
سولههای تیرورقی عمدتا از فولاد مستحکم ساخته میشوند و همین امر سبب شده تا وزن بالایی به نسبت سایر سولهها داشته باشند. کاربرد این سازهها امروزه با وجود سوله خرپا و lsf بسیار کمتر شده؛ چراکه هزینه نهایی احداث آنها به دلیل به کارگیری فولاد سنگین وزن، بسیار بالا میباشد. از دیگر تفاوتهای مرتبط با سولههای تیرورقی و LSF میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
افزایش استفاده از ابزار، تجهیزات و نیروی انسانی در محل پروژه به منظور ساخت سوله، هزینه نهایی احداث سازه را نیز افزایش خواهد داد. ساخت سولههای تیرورقی و سنتی به دلیل حضور ابزار آلات سنگین همچون جرثقیل در محل ساخت و نیاز به جوشکاری، سوراخکاری و سایر اقداماتی که باید در محل برای احداث سوله انجام پذیرد، هزینه بالایی را بر دوش کارفرما میگذارد.
این در حالی است که ساخت سوله lsf به دلیل به کارگیری متریال سبک و پیش ساخته، نیازمند نیروی کار کمتری در محل پروژه بوده و تنها چند نفر متخصص و مجرب برای نصب و مونتاژ مصالح کافی خواهد بود. همین امر سبب میشود تا هزینههای اجرایی مرتبط با سوله ال اس اف کمتر از سایر سولهها باشد.
از عوامل تاثیر گذار بر هزینه ساخت این سازه میتوان به شرکت سازنده و نوسان نرخ ارز در بازار اشاره نمود که علاوهبر مورد عنوان شده، در قیمت سوله تاثیر بسیار زیادی دارند. از سایر فاکتورهای موثر بر نرخ کلی این سازهها میتوان به موارد زیر اشاره نمود: