فوم PUR یا فوم PIR ؟ بهترین گزینه برای ساندویچ پانل کدام است؟

هسته عایق که در بخش مرکزی و لایه میانی ساندویچ پانل جای دارد مهم‌ترین نقش را در عملکرد مطلوب و میزان کارایی ساندویچ پانل بر عهده دارد. تولیدکنندگان ساندویچ پانل از متریال‌های مختلفی به عنوان هسته برای تولید انواع ساندویچ پانل استفاده می‌کنند. پلی استایرن، پلی یورتان، پشم شیشه و پشم سنگ از جمله موادی هستند که برای این منظور به کار می‌روند. با بررسی و مقایسه عوامل و فاکتورهای مختلف معلوم شده است، که در این میان فوم پلی یورتان در انواع فوم PIR یا PUR، بیشترین کارایی را داشته و به همین جهت ساندویچ پانل‌های پلی یورتان عملکرد بهتر و بازدهی بالاتری دارند. البته در موارد خاص ساندویچ پانل با فوم پلی استایرن و ساندویچ پنل با پشم سنگ هم مزیت‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. ولی در 90 درصد کاربری‌‎ها فوم‌هایی که از مشتقات پلی یورتان هستند بیشترین انطباق را با نیازمندی‌های گوناگون پروژه دارند.

فوم (PUR) و فوم (PIR)

پی یو آر(PUR) و پی آی آر(PIR)، هر دو از مشتقات پلی‌یورتان هستند و ترکیب شیمیایی نزدیک به هم دارند. از همین رو در برخی از ویژگی‌ها مشترک هستند؛ اما به علت تفاوت ساختاری و اختلافی که در روش تولید آن‌ها وجود دارد در بعضی مشخصات فنی و خصوصیات عملکردی، متفاوت از یکدیگر عمل می‌کنند.
PIR در واقع همان پلی ایزوسیانورات(Polyisocyanurate) است که مانند PUR در صنایع مختلف از جمله در تولید ساندویچ پنل کاربرد دارد.
مهم‌ترین شباهت‌های این دو ماده عبارتند از:

• سبک وزن بودن
• ممانعت از تبادل و هدایت حرارتی

از لحاظ تاریخی، شکل اولیه ماده پلی یورتان اولین بار در سال 1937، توسط گروهی از دانشمندان آلمانی تولید شد. نزدیک به دو دهه بعد و طی یک فرآیند آزمایشگاهی در سال 1954، PUR تولید شد. 13 سال بعد، در 1967 ماده PIR تولید گشت.

تفاوت بین دو فوم PUR و PIR

این دو ماده وقتی به عنوان فوم عایق در هسته ساندویچ پانل به کار می‌روند، به دلیل بسیاری از ویژگی‌ها مشترک مشابه هم رفتار می‌کنند. عمده‌ترین تفاوت‌های بین این دو ماده عبارتند از:

• فومPIR دمای اشتعال بالاتری دارد.
• فوم PIR مانع از شعله‌ور شدن و گسترش آتش‌سوزی می‌شود.
• فومPIR با از بین رفتن اثر شعله مستقیم، بلافاصله خاموش می‌شود.

همانطور که مشخص است تفاوت اصلی این دو ماده، در رفتار و نحوه عملکرد آن‌ها در مجاورت حرارت شدید و آتش است. ساندویچ پانل با فوم PIR توان بالاتری برای حفاظت از ساختمان‌ها در برابر آتش‌سوزی و خسارات ناشی از آن دارد. ساندویچ پانل با فوم PIR به نام ساندویچ پنل کندسوز یا ضد آتش هم شناخته می‌شود.
تفاوت این دو ماده سبب می‌شود تا پانل ساندویچی تولید شده از هر یک از آن‌ها قیمت متفاوتی داشته باشد. طبیعتاً ساندویچ پنل با فوم PIR قیمت بالاتری نسبت به ساندویچ پانل پلی اورتان دارد. علاوه بر قیمت و میزان مقاومت در برابر آتش، این دو ماده از برخی جهات دیگر هم قابل مقایسه هستند.
فوم PUR به علت مقاومت بالایی که در برابر رطوبت شدید و آب دارد می‌تواند در مناطق پر باران و سیل خیز، خسارات احتمالی را به حداقل برساند. فوم PIR مقاومت فشاری قابل توجهی دارد و از همین رو وقتی در ساختمان‌های صنعتی به کار می‌رود عملکرد بسیار قابل قبولی از خود نشان می‌دهد. فوم PIR شاخص R(شاخص R معیاری برای سنجش میزان مقاومت یک ماده در مقابل تبادل و هدایت حرارتی است) بالاتری دارد.

کدام یک عملکرد بهتری دارد؟ فوم PUR یا فوم PIR ؟

در مجموع باید اینگونه نتیجه گرفت که فوم PIR و فوم PUR هر دو نسبت به سایر مواد عایقی که در تولید ساندویچ پانل به کار گرفته می‌شوند عملکردی بهتر و بازدهی بیشتری دارند. اما برای انتخاب گزینه برتر از بین این دو ماده باید عوامل مختلفی را در نظر گرفت که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• احتمال بروز آتش‌سوزی در ساختمان
• محدودیت‌های مالی و شرایط بودجه‌ای پروژه

در برخی کاربری‌های خاص خطر بالقوه بروز آتش‌سوزی وجود دارد در حالیکه، در مابقی کاربری‌ها احتمال وقوع آتش‌سوزی اندک است. بسته به اولویت‌ها و محدویت‌های پروژه یکی از این دو نوع (ساندویچ پانل با فوم PIR یا ساندویچ پانل با فوم PUR) بهترین انتخاب خواهد بود.